25 Haziran 2009 Perşembe

Aydınlatma Tesisat ve Aygıtlarının Bakımı Nasıl Yapılır

Aydınlatma Tesisat ve Aygıtlarının Bakımı Nasıl Yapılır

Aydınlatma Tesisat Bakımı

Aydınlatma tesisatın kirlenmesi ve yıpranması aydınlatma verimini en çok etkileyen iki unsurdur.

Armatürlerin lambaları, reflektörleri, kapak camları düzenli olarak temizlenmelidir. Temizleme periyodu kirlilik miktarına ve armatür tipine bağlıdır. Aydınlatma seviye ölçümü yapılmalı ve seviyede % 15 veya % 20 düşme olduğunda, aydınlatma armatür temizliği yapılmalıdır.

Temizlik, belli bir grup için, ampul değişimi ile birlikte hedeflenerek yapılırsa ekonomik olabilir. Çok kirli ortamlarda, ara temizlik yapılabilir. Armatörlerin temizliği, sıklıkla yapılmalıdır.

Yıkama yöntemi silmeye göre daha etkilidir. Temizlik için armatür imalatçısı talimatlarına

uyulmalıdır. Güçlü temizleyicilerden kaçınılmalıdır.

Ampul ömrü uzadıkça verimi düşer. Ampullerin tipine göre ömürleri değişir. Bu nedenle

değişim süresi de değişmektedir.

Ampul değişiminde, ya tek ampul değişimi, yada grup değişimi yöntem olarak kullanılır. Tek

değişim ampulün ömrüyle ilgilidir. Grup değişimi, ampul verimi % 70-80 değerine düştüğünde veya aydınlatma seviyesi istenen değerin altına indiğinde yapılır. Armatür temizliği ile grup değişimi birlikte ekonomik olmaktadır. Bu esnada bağlantılar, armatür kapakları, askı takımları kontrol edilmelidir. Ampul ve balast değişiminde marka ve tip ihtiyaçları veya imalatçı önerileri dikkate alınmalıdır.

Lamba, ışık rengi, gücü, ve gerilimi yeni takılacak ampul ile aynı olmalıdır. Enerji tasarrufu

amacıyla yapılan değişimlerde aydınlatma şiddeti, ışık kalitesi gibi tasarım bilgileri

unutulmamalıdır.

Enerji tasarrufu armatür ve ampul tipinin değiştirilmesi ile sağlanabilir. Bu konuda armatür

üreticilerinin önerileri dinlenmelidir.

Ampul ve balast ömrü ve aydınlatma seviyesi verilen gerilim değerinde geçerlidir. Akkor

Flamanlı lambalarda gerilimin % 5 yükselmesi ışık şiddetini % 18 arttırmakla birlikte, ampul

ömrünü % 50 azaltır. Gerilimdeki % 5 düşme ise ışık şiddetini % 18 azaltırken, ampul ömrünü % 195 arttırır.

Flüoresan lambalarda balast akımları sınırlamaya, gerilimi düşürmeye yarar. Gerilimin

yükselmesi balast ve ampul ömrünü azaltır. Sık açma kapama lamba ömrünü azaltır.

Cıva buharlı bazı balastlarda, çıkış gerilimi için kademeli uçlar bırakılmıştır. Balast ve ampul

ömrü gerilim arttıkça düşer. Düşük gerilimde ise lamba sönmeleri meydana gelir.

Ayrıca aydınlatma tesisatlarının bakımı yapılırken bağlantı noktaları ve anahtarların temizliği yapılmalı özelliğini kaybeden ve deforme olmuş aygıtların bozulması beklenmeden yenisi ile değiştirilmelidir.

Lamba ve balastların Bakımı

Flüoresan lambaların sık yakılması lamba ömrünü azaltır ve balast arızalarına yol açar. Lamba yanıp sönmeye başlayınca değiştirilmelidir. Bu sorunu çözmez ise balast yenilenmelidir.

Flüoresans armatürlerde sigorta akımları balasta uygun seçilmelidir.

Metal Halide lambaların Bakımı

Bu lambalarda iki cam tüp iç içedir. İç tüp kuartz camdan mamuldür. Bu tüpte sıcaklığı 1100º C yi bulan ark meydana gelir. İç basınç oldukça yüksektir. Sıcaklık ve basınç nedeniyle yanlış kullanım sonucu çatlamalar meydana gelebilir. Devamlı yanan bölgelerde haftada bir kez ampul söndürülmez ise çatlama olayları artar.

ERMİK MANYETİK (TMŞ) ŞALTERLER

ERMİK MANYETİK (TMŞ) ŞALTERLER

Kopmakt (TMŞ) şalterler, üzerlerinden, ayarlı akım değerini aşan akım geçtiğinde devreyi keserler.

Kötü bağlantı gibi durumlarda ortaya çıkan ısı, şalterin içinde açma mekanizmasına kadar yansır. Bu durumda şalterin orijinal özellikleri değişir. Pano içinde kullanılacak Kompakt kesicilerin akım taşıma kapasiteleri % 100 olmasına rağmen % 80 akım çekilirken, bu durumun saatler sürmemesi gerekir.

Yani şalter tam yükün %80i üzerine çıkılmamalıdır.

Bir TMŞ şalter, hem kısa devre akımlarını, hem de, aşırı yük akımlarında enerjiyi kesecek özelliktedir. Kısa devre akım zamana göre ters işler yani ne kadar akım fazla ise açma süresi o kadar kısa sürer. Aşırı yük akımlarında ise şalter, aşırı akıma mümkün olduğunca tolerans göstererek motor koruma termikleri gibi çalışır. Ciddi akımlar meydana geldiğinde şalter sadece altındaki elemanı değil, tüm donanımı koruyacak kadar hızlı açma yapar. Yüksek hata akımlarında termik manyetik şalter manyetik açma yapar, yük akımlarında ise termik açma özelliği devrededir.

Normal Kompakt şalterlerde toprak kaçak akım tespit özelliği yoktur. Bu nedenle küçük toprak kaçak akımları oluştuğunda termik özellik nedeniyle devredeki hatayı tespit edemez. Bu tür hatalar büyük hasarlar yaratabilir.

Hata açtırma kısmı bakımında Kompakt (tmş) şalterler 3 sınıfa ayrılır.

1. Trip ünitesi değiştirilemeyen şalterler

2. Trip ünitesi değiştirilebilen şalterler

3. Elektronik şalterler.

Genellikle 1. sıradaki şalter uygulaması yaygındır.

Tmş lerin Bakmı Nasıl Yapılır :

Bakımın niteliği mekanik ve elektrik diye iki kısma ayrılır. Mekanik bakım, Panosundaki montajdan gelen şartlara, Bağlantıların kalitesine Manuel operasyonlar gibi ortam şartlarına bağlıdır. Elektrik bakımı testlerden ibarettir.

Göz kontrolü ve temizlik

Termik manyetik şalterlerin temiz tutulması, şalterden yayılacak ısının yayılmasına yardımcı olur.

Temiz bir gövde, ayni zamanda fazlar arası ve faz toprak arası oluşacak atlamaları önler. Kısa devre anında, gövde mekaniksel olarak kısa devre akımının yarattığı mekanik kuvvetlere dayanmalıdır. Bu nedenle göz kontrolü sırasında, gövdede çatlak olup olmadığı gözlenmelidir.

Şalter gövdesinde meydana gelen ısınmanın yarattığı etki, hatalı açma ve muhtemelen ardından bir arıza demektir. Gevşek bağlantılar aşırı ısınmada en ön plandadır.

Aşağıdaki resimde gevşek bağlantı sonucu bir kontağı yanmış şalterin resimleri bulunmaktadır.

Periyodik bakım sırasında gövde üzerinde aşırı akım etkisi ve gevşeklik kontrol edilmelidir. Gevşek uçlar şalter imalatçısının önerisi doğrultusunda tork anahtarı ile sıkılmalıdır.

Şalterin Mekanik Yapısı


Şalter iki temel kısımdan oluşur. Birinci kısımda kontaklar bulunur. Bu kısım devrenin fiziksel olarak ayrıldığı yerdir. Ayırma mekanizması da bu kısımdadır. İkinci kısım trip ünitesidir. Bu kısımda da algılama ve trip mekanizması yer alır.

Hareketli kısımların, periyodik olarak açma, kapama yaptıkları kontrol edilmelidir. Uzun süre çalışmayan diğer elemanlar gibi, şalter mekanizmaları da sorun çıkarabilir. Şalterin elle çalışma kontrolu, kontakları temizler. Fakat trip mekanizmasına yardımcı olmaz. Bazı şalterlerde elle trip özelliği bulunur. Bu tip şalterlerde trip kontrolu bu yolla yapılabilir.
 
elektrik